Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal heeft deze week weer drie interessante artikelen. Klik op onderstaande foto's voor de artikelen in deze uitgave.

HEEMKUNDEVERENIGING
MAAS- EN SWALMDAL

In het kader van de voorbereidende werkzaamheden ten behoeve van de dijkversterking in Belfeld hebben we eerder bericht over het archeologisch onderzoek ter plaatse. De kans op het aantreffen van archeologische vondsten in dit gebied is groot, omdat de Maas altijd mensen heeft aangetrokken vanwege de nabijheid van stromend water, voedselbronnen en transportmogelijkheden.

Bij vooronderzoek is in het tracé van de nieuwe dijk ten zuiden van het historische dorpscentrum tussen de Rijksweg-Zuid en de Maas, een rivierduin in de ondergrond aangetroffen, ontstaan tijdens de laatste ijstijd. Op dat voormalige rivierduin is vuursteen en prehistorisch aardewerk aangetroffen, wat menselijke activiteit of bewoning aan het einde van de nieuwe steentijd (het neolithicum) en het begin van de bronstijd suggereert. Deze activiteiten dateren dus van ongeveer 4000 jaar geleden! In januari start een opgraving om deze sporen en vondsten te documenteren voordat ze als gevolg van de werkzaamheden aan de dijken verloren gaan.

Recent is een nieuwsbrief rondgestuurd over dit komend onderzoek die u hier kunt raadplegen.

In het dijktracé aan de noordzijde van de dorpskern is aardewerk uit de elfde en twaalfde eeuw aangetroffen in een drietal proefsleuven die hier zijn aangelegd. Daarbij zijn echter geen bewoningssporen gevonden. Mogelijk is het aardewerk met huisvuil en mest destijds op de akkers terecht gekomen. Het wijst er op dat er al vroeg in de Middeleeuwen bewoning moet zijn geweest op de plek van de oude Belfelfdse dorpskern.

ARCHEOLOGISCH ONDERZOEK DIJKVERSTERKING BELFELD

Door de heemkundevereniging Maas- en Swalmdal is een zienswijze ingediend tegen de ontwerp Omgevingsvisie Venlo 2040. 

De concept omgevingsvisie lag tot en met 24 januari 2025 ter inzage, zodat gereageerd kon worden op de ambities van de gemeente. De documenten zijn hier te vinden. Onze zienswijze richt zich tegen de voorgestelde zone voor dorpsuitbreiding van Belfeld, met name aan de oostzijde van de Tegelseweg in Geloo, zoals afgebeeld in figuur 14 op bladzijde 53.

Gehucht Geloo
De historische ontwikkeling van Belfeld laat zien dat de bebouwde kom van Belfeld is gegroeid uit oorspronkelijk drie bebouwingsclusters; de dorpskern van Belfeld ter hoogte van het viaduct / Markt en de Maas; verspreid liggende boerderijen aan de Bolenberg en Aan het Broek; en Geloo dat bestaat uit een lang bebouwingslint aan de Tegelseweg en een tweede, minder dicht lint, langs de Soersbeekweg en Leijgraafweg. Een wezenlijk kenmerk van Geloo is dat de historische boerderijen steeds aan de westzijde van beide wegen lagen en hun voorzijde op het Meelderbroek is gericht. Dit laatste kenmerk is nog duidelijk herkenbaar langs de Tegelseweg noordwaarts vanaf de rotonde ‘Het kruis.

Door de realisatie van infrastructuur zoals de A73 en Boxhoverweg en het bedrijventerrein Geloërveld is de ruimtelijke opzet weliswaar aangetast, maar nog altijd visueel zichtbaar. Alleen de akkerbouwgronden ten westen van de het gehucht Geloo en ten zuiden van de Kapelweg zijn volgebouwd waardoor het open landschappelijke karakter aan die zijde is verdwenen. Dat open landschap is wel nog aan de oostzijde aanwezig. Naar de mening van de heemkundevereniging vormt het opnemen van de oostzijde van de Tegelseweg als mogelijke uitbreidingslocatie voor woningbouw, daarom een serieuze bedreiging van de herkenbaarheid van de historische structuur van dit oud bebouwingslint. Is er bij de afweging van deze uitbreidingmogelijkheid wel rekening gehouden met de cultuurhistorische waarden van dit gebied?

In onze zienswijze wordt daarom gevraagd deze zone voor woningbouw te schrappen zodat de huidige ruimtelijke kwaliteit in stand blijft en de opzet van Geloo als eigenstandig gegroeide agrarische nederzetting niet nog verder wordt aangetast.

Onder 'Historische verhalen uit het Maas- en Swalmdal' publiceert de heemkundevereniging korte historische artikelen en bijdragen van auteurs, die een oude gebeurtenis, een locatie, een bepaalde periode, of anderszins historisch gegeven uit ons werkgebied betreffen.

Uiteraard publiceert de heemkundeverening al elk jaar een bundel historische artikelen in haar jaarboek over ons werkgebied (Belfeld, Reuver, Offenbeek, Beesel, Swalmen, Asselt en Boukoul). Echter met het wegvallen van het papieren verenigingsblad bleef bij een aantal leden de wens bestaan om op een laagdrempelige manier verhalen te kunnen publiceren. Daarom is op de verenigingswebsite een aparte rubriek voor deze artikelen opgezet waarin inmiddels al meerdere verhalen zijn opgenomen. Regelmatig verschijnen daarin nieuwe items.

Kijk eens op www.maas-enswalmdal.nl onder de rubriek ‘Historische verhalen’ voor artikelen over bijvoorbeeld de historie van het pand dat tegenwoordig adres Rijksweg Zuid 5 heeft.

Het verhaal gaat over de familie Schreurs uit Belfeld, die bijna 100 jaar actief was in de horeca. Het begint met Gerardus Schreurs (1824-1900), een landbouwer die door zijn nakomelingen een belangrijke rol in de gemeenschap kreeg. Zijn zoon Johannes Theodorus, bekend als “Schreurs Henneske”, opende rond 1892 een herberg die uitgroeide tot een geliefd café en later een hotel-restaurant. Naast de horeca runde de familie ook een boerderij en nam actief deel aan het verenigingsleven.

Na Henneskes overlijden in 1940 namen zijn kinderen de zaak over. De vijf volwassen kinderen verdeelden de taken: Nel leidde het horecagedeelte, Nöl regelde de financiën, An zorgde voor het huishouden, Piejaer beheerde de boerderij, en Gies was actief in de gemeenschap en het verenigingsleven. Het café was een belangrijke ontmoetingsplek, onder andere voor de schutterij en reizigers.

De familie stond bekend om hun harde werk, zorg voor elkaar en betrokkenheid bij Belfeld. De zaak bleef succesvol tot ver in de 20e eeuw, met moderniseringen zoals de installatie van een televisie in 1954. Uiteindelijk werd de zaak een symbool van Belfelds historie en gemeenschapszin.

BENT U GEÏNTERESSEERD IN HISTORISCHE VERHALEN UIT HET MAAS- EN SWALMDAL?