(Fotobron: Centraal Historisch Centrum voor Limburg)
Deel deze pagina:
De Koel
Een gedicht van
Nol Wassen
Op 17 december 1965 kondigde de toenmalige minister van economische zaken Joop den Uyl de aanstaande sluiting van de mijnen aan. Één voor één gingen de mijnen op slot. In totaal betrof het 12 mijnen, te weten: de Maurits (Geleen), de Hendrik (Brunssum), de Emma (Hoensbroek), De Wilhelmina (Landgraaf), de Oranje Nassau I (Heerlen), de Oranje Nassau II (Landgraaf), de Oranje Nassau III (Heerlen), de Oranje Nassau IV (Heerlen), de Dominiale (Kerkrade), de Laura (Kerkrade), de Julia (Kerkrade) en de Willem-Sophia (Kerkrade). Als laatste werd de Oranje Nassau I op 31 december 1974 definitief gesloten.
De mijngeschiedenis voltrok zich niet alleen in Zuid Limburg maar strekte zich ook uit naar Noord Limburg. Veel Noord Limburgse mijnwerkers (koempels), zo’n 1100 mannen, werden dagelijks in hun woonplaatsen opgehaald en met bussen naar hun werk in de mijnen vervoerd om na een lange dag weer teruggebracht te worden. Daaronder bevonden zich ook mannen uit onze gemeente. De oudere inwoners zullen zich dit ongetwijfeld herinneren en menigeen zal er zelf ook gewerkt hebben. Een van deze mannen was Ar(Nol)d Wassen uit Reuver. Hij schreef een lied dat hij voordroeg op een bijeenkomst van ex-mijnwerkers.
Momenteel is de mijnhistorie actueel. Bij gelegenheid van het feit dat het dit jaar 50 jaar geleden is dat de laatste mijn sloot en voorgoed geschiedenis is wordt het theaterstuk “Het geluk van Limburg” vanaf afgelopen weekend opgevoerd in de Roda-hal te Kerkrade.
In zijn gedicht beschrijft Nol Wassen in het dialect hoe hij zijn eerste stappen in de wereld van de mijnbouw zette. Bij het lezen daarvan zullen velen herkenning vinden in de tijd van toen.
“As ich de troubadour euver de koel huur zinge
en de daobie gehaolde valse romantiek
den kómme ouch bie mich de herinneringe
aan te vreug versjlete jónges en aan “sjiek”.
Ich zeen de jong van zevetieën nag aan de kaole
mèt witte vaege van de traone op zien gezich,…
huur ‘m weer dinke: “Kwaam mien moder mich maar haole”.
Ich ken ’t weite want dae jónge jóng waas ich!
Ich wil dae “mien-vader” van toen nag èns bedanke
det hae mich noeët, aan wèlke miens den ouch, verrooj.
Hae zag: “Doe zjweits jóng; nae, doe sjteis neet te janke.
Ich lier dich vloke op dae rotte klerezooj!”
Waem mich veursjpeld haaj det ich oeët nag èns zól drinke
oet ’n gedumpeld tuitje, sjtinkend nao de sjiek,
dae haaj ich oetgelache. Ich kós mich neet indinke
det hae, dae echte dors haet, ech zoeë fien neet kiek.
Ich huur dae aje miens van dertig jaor nag zègke:
“Doe kèns mèt zjwart-ómrendje ouge neet nao hoes.
Det kries se weg, det zal ich dich ‘ns oet gaon lègke:
doe duis gewuuën ’n bietje aolie op de moes!”
“Wat doon die vrouwluuj dao?”, vroog ich in ’t veurbiegaon
en miene koempel zag: “Ich gluif det ich det waal weit…
Ze höbbe aafgeraekend en zie, die aan de paort sjtaon,
zien bang det “manleef” mèt die poen de kroeg in geit!
Ich ging de aerdlaog ‘n ’t miengebied vergelieke
mèt ’n diek book, en iddere maeter waas ein blaad.
“As in de pijlers”, dach ich: “Sjtiele gaon bezjwieke,
den gluif ich neet det goodbedoelde hölp nag baat”.
Ich höb mich thoes ’t allerdiekste book gegrepe
en höb dao zoeë-mer ein gans blaad oetgesjeurd.
Toen höb ich weer detzelfde book bie-ein geknepe;
Doe kós nag néét zeen det d’r get mèt waas gebeurd.
Ich bön toen oetgesjeijd, ich zól as ieërste zjwichte.
Mèt al uch ideale leet ich uch allein…
Noe zeen ich litteikens in väöl van uch gezichte;
die gries-blauw puntjes, neet van kaole maar van sjtein.
Geur höb uch bèste jaore aan de mien gegaeve;
geur dach: “Zoeë mót det, laot maar loupe wie ’t löp…
Maar ’t zien de ALLERBÈSTE JAORE VAN UCH LAEVE
en neet de kaolemien woenao geur heimwee höb!
Maar laot de troubadour maar zinge euver jónge
die de trots van Limburg ware in de mien…
Geur zingk neet hel mieër mèt mèt uch kepodde lónge.
As geur “Glück auf” zalt zinge duit det döbbel pien!
Geur höb geweldig aan de welvaart biegedrage
en ’t is treurig det noe idderein besef :
Det geur bedank ziet en allein maar te beklage
en in de sjteek gelaote door door uch A.M.F.!!!
De Koel
Arnold Wassen, 29 juli 1985
(Fotobron: Centraal Historisch Centrum voor Limburg)
Op 17 december 1965 kondigde de toenmalige minister van economische zaken Joop den Uyl de aanstaande sluiting van de mijnen aan. Één voor één gingen de mijnen op slot. In totaal betrof het 12 mijnen, te weten: de Maurits (Geleen), de Hendrik (Brunssum), de Emma (Hoensbroek), De Wilhelmina (Landgraaf), de Oranje Nassau I (Heerlen), de Oranje Nassau II (Landgraaf), de Oranje Nassau III (Heerlen), de Oranje Nassau IV (Heerlen), de Dominiale (Kerkrade), de Laura (Kerkrade), de Julia (Kerkrade) en de Willem-Sophia (Kerkrade). Als laatste werd de Oranje Nassau I op 31 december 1974 definitief gesloten.
De mijngeschiedenis voltrok zich niet alleen in Zuid Limburg maar strekte zich ook uit naar Noord Limburg. Veel Noord Limburgse mijnwerkers (koempels), zo’n 1100 mannen, werden dagelijks in hun woonplaatsen opgehaald en met bussen naar hun werk in de mijnen vervoerd om na een lange dag weer teruggebracht te worden. Daaronder bevonden zich ook mannen uit onze gemeente. De oudere inwoners zullen zich dit ongetwijfeld herinneren en menigeen zal er zelf ook gewerkt hebben. Een van deze mannen was Ar(Nol)d Wassen uit Reuver. Hij schreef een lied dat hij voordroeg op een bijeenkomst van ex-mijnwerkers.
Momenteel is de mijnhistorie actueel. Bij gelegenheid van het feit dat het dit jaar 50 jaar geleden is dat de laatste mijn sloot en voorgoed geschiedenis is wordt het theaterstuk “Het geluk van Limburg” vanaf afgelopen weekend opgevoerd in de Roda-hal te Kerkrade.
In zijn gedicht beschrijft Nol Wassen in het dialect hoe hij zijn eerste stappen in de wereld van de mijnbouw zette. Bij het lezen daarvan zullen velen herkenning vinden in de tijd van toen.
Een gedicht door
Nol Wassen
De Koel
Deel deze pagina:
De Koel
Arnold Wassen, 29 juli 1985
“As ich de troubadour euver de koel huur zinge
en de daobie gehaolde valse romantiek
den kómme ouch bie mich de herinneringe
aan te vreug versjlete jónges en aan “sjiek”.
Ich zeen de jong van zevetieën nag aan de kaole
mèt witte vaege van de traone op zien gezich,…
huur ‘m weer dinke: “Kwaam mien moder mich maar haole”.
Ich ken ’t weite want dae jónge jóng waas ich!
Ich wil dae “mien-vader” van toen nag èns bedanke
det hae mich noeët, aan wèlke miens den ouch, verrooj.
Hae zag: “Doe zjweits jóng; nae, doe sjteis neet te janke.
Ich lier dich vloke op dae rotte klerezooj!”
Waem mich veursjpeld haaj det ich oeët nag èns zól drinke
oet ’n gedumpeld tuitje, sjtinkend nao de sjiek,
dae haaj ich oetgelache. Ich kós mich neet indinke
det hae, dae echte dors haet, ech zoeë fien neet kiek.
Ich huur dae aje miens van dertig jaor nag zègke:
“Doe kèns mèt zjwart-ómrendje ouge neet nao hoes.
Det kries se weg, det zal ich dich ‘ns oet gaon lègke:
doe duis gewuuën ’n bietje aolie op de moes!”
“Wat doon die vrouwluuj dao?”, vroog ich in ’t veurbiegaon
en miene koempel zag: “Ich gluif det ich det waal weit…
Ze höbbe aafgeraekend en zie, die aan de paort sjtaon,
zien bang det “manleef” mèt die poen de kroeg in geit!
Ich ging de aerdlaog ‘n ’t miengebied vergelieke
mèt ’n diek book, en iddere maeter waas ein blaad.
“As in de pijlers”, dach ich: “Sjtiele gaon bezjwieke,
den gluif ich neet det goodbedoelde hölp nag baat”.
Ich höb mich thoes ’t allerdiekste book gegrepe
en höb dao zoeë-mer ein gans blaad oetgesjeurd.
Toen höb ich weer detzelfde book bie-ein geknepe;
Doe kós nag néét zeen det d’r get mèt waas gebeurd.
Ich bön toen oetgesjeijd, ich zól as ieërste zjwichte.
Mèt al uch ideale leet ich uch allein…
Noe zeen ich litteikens in väöl van uch gezichte;
die gries-blauw puntjes, neet van kaole maar van sjtein.
Geur höb uch bèste jaore aan de mien gegaeve;
geur dach: “Zoeë mót det, laot maar loupe wie ’t löp…
Maar ’t zien de ALLERBÈSTE JAORE VAN UCH LAEVE
en neet de kaolemien woenao geur heimwee höb!
Maar laot de troubadour maar zinge euver jónge
die de trots van Limburg ware in de mien…
Geur zingk neet hel mieër mèt mèt uch kepodde lónge.
As geur “Glück auf” zalt zinge duit det döbbel pien!
Geur höb geweldig aan de welvaart biegedrage
en ’t is treurig det noe idderein besef :
Det geur bedank ziet en allein maar te beklage
en in de sjteek gelaote door door uch A.M.F.!!!