Als beloning voor het behalen van deze challenge, trakteerde ik mijzelf op een 8-daagse hikereis naar het bloemeneiland Madeira. Madeira is een eiland vlakbij de Canarische Eilanden, dat hoort bij Portugal. De bekende voetballer Cristiano Ronaldo is hier opgegroeid en het eiland is verder bekend door de talloze zogenoemde levada’s. Eeuwenoude beekjes die de dorpen in de valleien en de kust van vers water voorzien. En voor wie zich afvraagt waar de Madeirawijn vanaf komt…. Ja, inderdaad!

Ik neem jullie mee met mijn hikes door de prachtige ongerepte natuur van Madeira. Op voorhand; wie twijfelt over alleen reizen of een reis naar Madeira maken, in beide gevallen: DOEN!!

2023 was voor mij het eerste jaar, dat ik een goed voornemen had. Natuurlijk kent iedereen wel het ‘afvallen’ en ‘meer bewegen’, die meestal rond carnaval beide worden doorgestreept. Maar dit voornemen, daar wilde ik écht voor gaan. Ruim duizend kilometer wandelen in 1 jaar tijd. Een online challenge van The Conqueror, met als thema Lord of the Rings. Ik lliep de route van Frodo en Sam van The Shire naar Mount Doom. Virtueel dan, de meeste kilometers heb ik gewoon in onze eigen gemeente gemaakt.

HIKE 6 – Calheta

En gelukkig, met behulp van wat crème, is de pijn ’s ochtends weg. Dus ook die laatste hike gaan we gewoon doen! Dit keer weer een rondje dat start en eindigt bij mijn hotel. Ik trek weer de bergen in maar dit keer verder richting het noord-westen. Ik kom na een flinke klim weer de Levada Nova op en volg deze het grootste deel van de route. De route is behoorlijk dichtgegroeid, helaas ook nog met giftige planten. De ‘oever’ van de levada staat namelijk vol met Adelaarsvarens, een giftige soort varen. Bij aanraking gaat het gelijk jeuken en irriteren, dat heb ik wel gemerkt. Oppassen dus. De bevolking op Madeira doet er bewust niets aan, het is een soort onkruid. Daarnaast kan de plant kankerverwekkend zijn, wanneer men er te lang bij in de buurt is of mee in aanraking komt. Het mooie bloemeneiland Madeira heeft dus ook zo zijn lelijke kant. Als dat al niet genoeg is, moet ik bij de volgende splitsing rechtsaf, weg van de levada. En ja hoor, weer zo’n Thijssen-Emans weg op… Maar goed dit keer is het maar een kort stuk, waarna ik via de weg richting het centrum van Calheta loop en vervolgens naar de kust afdaal. Ik loop nog een kilometer over het strand, maar beeld je geen prachtig zandstrand in wat vol ligt met toeristen. Denk jezelf een kiezelpad in, maar dan met grote keien. Langs de ruige kust af is het wel een mooie route, met als kers op de taart de klim terug naar het hotel, tussen de vele bananenbomen en cactussen door. Hier stroomt ook nog een mooi helder riviertje richting zee. Al gauw krijg ik Calheta weer in zicht en in de verte zie ik ook weer de druivenranken. De laatste avond is aangebroken en na het inpakken is het tijd voor het laatste avondmaal. Ik neem de gok en ga voor een lokale specialiteit, varkenswang. Het zal vast bijzonder klinken, maar dat is het ook! De structuur van sukade een zeer mals stuk vlees, begeleid door een saus van rum-karamel, en een 2^e specialiteit, puree van aardappel en kastanje. Niet alleen de hikes zijn op Madeira zijn de moeite waard, ook het eten en drinken is erg bijzonder!

HIKE 4: Faja dos Cardos – Boca do Encumeada

Op de 4e dag ga ik dan eindelijk echt de hoogte opzoeken. Ik word door de taxi dieper de vallei in gebracht, mijn route start in Faja dos Cardos. Ook nu start ik weer gelijk met een flinke klim. Eerst een gedeelte door het dorpje, en verderop kom ik in een gigantisch eucalyptusbos terecht. Een indrukwekkende route tussen de tientallen meters hoge bomen. De sterkte eucalyptusgeur is niet te missen, net als de boomschors die over de hele route verspreid ligt. Kennelijk groeit deze boomsoort erg hard, en tijdens de groei stoot de boom een gedeelte van zijn schors af om verder te kunnen groeien. Na deze mooie maar zware hike door het eucalyptusbos, kom ik al redelijk hoog in het gebergte uit. Het is erg mistig, dit geeft een spookachtig sfeertje met de bergtoppen die af en toe wel, af en toe niet zichtbaar zijn. Het is ook vochtig, het pad is nat en glad. Ik vervolg mijn route richting Pico do Jorge (1691m) en kom hierbij op de spectaculaire PR-1 route uit. Dit is dé route voor hikers, namelijk volledig over de bergrug die van het oosten naar het westen van het eiland loopt. Ik pak deze route halverwege op, een gedeelte van het gebergte ligt al achter me. Op weg naar Pico do Jorge wordt het steeds koeler en vochtiger, en het uitzicht is nog altijd zeer mistig. Of zoals ik op social media zei: “Het uitzicht is een net als wanneer je op de badkamer staat en de afzuiging niet aan hebt gezet”. Jammer natuurlijk, maar dat risico loop je en je verandert er niets aan. Na een flink stuk over de ruige bergrug, en het meepakken van Pico do Jorge, kan ik weer aan de afdaling beginnen. Deze loopt grotendeels via de noordzijde van de bergrug, terwijl de klim via de zuidzijde is. Eenmaal onder het mistdeken gekomen, kan ik weer genieten van prachtige uitzichten. In de verte kan ik de havenplaatsen Ponta Delgado en Arco de São Jorge zien liggen, maar mijn route gaat nog dieper Madeira in. Zelfs op deze hoogte, kom ik ook weer verschillende kleinere levada’s tegen. Na een pauze in een door herders uitgekapte schuilplaats in de rotsen, kom ik langzamerhand weer in de bewoonde wereld. In de verte zie ik een zendmast en een weg. Later blijkt, dat dit het eindpunt van de hike is. Na even te hebben gewacht op de taxi, word ik naar mijn laatste hotel in Calheta gebracht, in het westen van Madeira.

HIKE 2: Santo António da Serra – Ribeiro Frio

Deze hike volg ik een van de oudste levada’s van Madeira, de Levada do Furado van ruim 11 kilometer lang. De leeftijd is goed te zien, het pad is een stuk minder onderhouden en ook de levada zelf laat hier en daar zijn ouderdom duidelijk zien. Dit keer word ik ook getrakteerd op talloze watervalletjes, die vanaf de berg omlaag sijpelen richting de levada. Verderop kom ik een indrukwekkende waterkering tegen. Hier is duidelijk te zien hoe krachtig de waterbronnen zijn. Voorbij de waterkering stroomt het water in de levada opeens de andere kant op! Ik loop verder richting Pico da Suna (1028m), waar ik een stuk omleiding moet volgen i.v.m. instortingsgevaar. Gelukkig hoef ik niet heel veel van de navigatie af te wijken. Na een avontuurlijke route kom ik weer bij de levada uit, die ik volg tot het eindpunt Ribeiro Frio. Een toeristische trekpleister vanwege het uitzichtpunt Miradouro dos Balcões, waar je de 3 bergtoppen Pico do Arieiro, Pico das Torres en Pico Ruivo kan bewonderen.

HIKE 1: Maroços – Porto da Cruz

De eerste hike start in het plaatsje Maroços, vlakbij Machico. Meteen word ik geconfronteerd met eindeloze steile trappen. Maar goed, het is de eerste hike, gaan met die banaan! Na een korte klim word ik aan de bekende levada’s voorgesteld. Talloze kleine betonnen sleuven van zo’n 30-40cm breed lopen op willekeurige plekken naar onderen, naar de dorpen in de vallei. De ‘hoofdstroom’ loopt rondom de berg en zorgt voor constante toevoer. Al eeuwenlang liggen deze levada’s er onaangetast bij, nog altijd wordt er veel gebruik van gemaakt. De route die ik volg is grotendeels langs de Levada do Caniçal, in dit gebied de eerder genoemde ‘hoofdstroom’. Hoog in de bergen wonen nog aardig wat mensen. De vele aangelegde terrassen met druiven, bananenbomen en passievruchtbomen maar ook groentes zoals wilde spinazie en verschillende koolsoorten, doen mij geloven dat een deel van de bevolking zelfvoorzienend leeft. Wat niet gek is, het aantal supermarkten is beperkt. Het bergachtig gebied zorgt er ook nog voor dat ‘ff gauw een zak aardappelen halen’ een reis van misschien wel een uur is. In de hoop dat er überhaupt nog aardappelen zijn. Het zou mij dan ook niets verbazen als men hier met de buren die zak aardappelen ruilt tegen een tros bananen. Enfin, terug naar de hike! Na een tijd klimmen wordt de berg toch te ruig om te kunnen leven, en laat ik de bewoonde wereld achter me. Diep in het gebergte volg ik nog altijd de levada, het wandelpad slingert vrolijk mee. Ook het water stroomt met ongekende snelheid mee. Na een flinke klim kom ik bij de noordkust aan. Een ruige rotsachtige kust met veel kliffen en prachtige uitzichten. Ik vervolg mijn route over (zeer) smalle paadjes langs de afgrond af, totdat ik Porto da Cruz in het zicht heb. De eindbestemming. Een prachtige kustplaats met dezelfde charme als de kleine dorpjes midden in de vallei. Van hieruit word ik terug gebracht naar het hotel om de volgende dag een doorlopende route te lopen.

HIKE 5 – Pico da Urze – Estreito do Calheta

Mijn laatste hotel kan zo een agriturismo uit Toscane zijn. De zon schijnt, uitzicht op zee en het hotel ligt in een wijngaard. Vreemd genoeg witte druivenstruiken, terwijl in Portugal, maar zeker op Madeira, voornamelijk rode wijn wordt gedronken. Ik heb dan ook gewoon stug een Barbusano tinto bij het avondeten besteld. Achteraf wellicht geen verstandige keuze, de 5^e hike blijkt een pittige te zijn. Ik word naar Pico da Urze (899m) gebracht, mijn hike is dit keer alleen maar dalen. Niet gewend zoveel omlaag te lopen, ga ik dit al snel voelen in de voeten. Of is dat toch die wijn van gisteren? De pijn trekt niet weg en het grootste deel van de route heb ik met een ‘Ricciardo-glimlach’ gelopen. De route is ook nog grotendeels over een ‘Thijssen-Emans route’, een brede, zeer ongelijke zandweg aangelegd voor bouwverkeer. Met om me heen vooral veel gekapte bomen en zandheuvels is ook het uitzicht niet fraai. Gelukkig kan ik ook weer een stuk langs een levada af lopen, dit keer de Levada Nova. Deze levada oogt een stuk moderner en is ook zo’n 1,5 meter breed. Wellicht verraadt de naam het al: dit is een van de nieuwere levada’s. Onderweg kom ik ook een indrukwekkende dam tegen. Echter niet een dam zoals we die kennen in een rivier, maar deze is tegen de berg op gebouwd. Onder aan de dam is een grote waterpoel, van waaruit het water verdeelt wordt over de Levada Nova en verschillende waterleidingen. De dam dient dus voor de opvang van het water uit de bergen. Verderop kom ik nog 2 kleinere waterpoelen tegen, met dezelfde functie. Daarna pak ik de Thijssen-Emans route weer op en kom ik al gauw weer in de bewoonde wereld. Ik pak nog een klein stuk door het dal naar de andere kant van het gebergte, waar ik al snel het plaatsje Calheta in het vizier heb. Met nog altijd de pijn in de voet loop ik op karakter terug naar het hotel om te gaan duimen dat de pijn wegtrekt om ook de 6^e en laatste hike nog te kunnen lopen.

HIKE 3: Curral das Freiras

Vanuit Ribeiro Frio word ik naar hotel Eira do Serrado gebracht, boven op een berg midden op het eiland. De 3^e hike is vanuit het hotel naar Curral das Freiras, onderin de vallei. Een zware hike, louter klimmen en dalen en weinig rechte paden. Het ontstaan van de plaats Curral das Freiras kent een zwarte bladzijde. In de 16^e eeuw werd de hoofdstad Funchal aangevallen door Franse piraten. Een deel van de bevolking, waaronder veel nonnen, vluchtte naar de bergen. Ze liepen door de rivieren en over de bergen diep Madeira in, waar ze uiteindelijk in een dal uitkwamen en daar een nieuw leven begonnen. De plaats heeft dan ook als bijnaam ‘Nun’s Valley’. Een broeiend plaatsje waar de bevolking ‘hutje mutje’ woont. Ook hier stromen veel levada’s om de terrassen en woningen van water te voorzien. Wederom wordt duidelijk dat de bevolking deels zelfvoorzienend leeft. Visapparatuur ligt her en der opgestapeld, ik loop tussen verschillende gewassen door en kom geiten, kippen, varkens en zelfs runderen tegen. Ik vervolg mijn route tussen de huizen door om uiteindelijk via hetzelfde klinkerpad weer omhoog te lopen naar het hotel.