Geen vogel kan leven zonder insecten, dus die moet u in de tuin zien te krijgen. Tenminste, als u vogels wilt helpen en een kleine bijdrage aan de biodiversiteit wilt leveren. Om van een nest vol snavels te komen tot zelfredzame pimpelpubers, zijn flink wat insecten en kleine diertjes nodig. In het begin rupsen, larven en wormen, want die zijn lekker dik, licht verteerbaar en vol vet en eiwit. Later ook spinnetjes, vliegjes, vlinders en zo, want daarvan maken vogels. onder meer, veren. Help de vogels in uw tuin dus een handje, door de insecten te helpen.

Vlinders zelf stellen vier eisen aan de tuin:

• Voedselplanten voor rupsen: Veel rupsen zijn namelijk kieskeurig en vlinders leggen hun eitjes dus op planten die de rups lust. Bij boomblauwtjes is dat bijvoorbeeld klimop, heide en hulst.

• Bloeiende planten met nectar: Vooral veel vrouwtjes hebben dit nodig om eitjes te kunnen leggen. Atalanta's en dagpauwogen vinden daarnaast rottend fruit lekker. Een halve rotte appel of peer op de grond is dus niet alleen voor de merel feest.

• Zonnige plekjes uit de wind: Vlinders zijn tenslotte koudbloedig en kunnen pas vliegen als hun lichaamstemperatuur tenminste 20°C is, maar 30°C is beter.

• Een schuilplaats in de winter: Als het in de herfst koud wordt gaan de vlinders in winterrust. Sommige doen dat als vlinder, andere als pop, rups of eitje. Beschutte plekken vinden ze dan bijvoorbeeld tussen snoeihout of droge plantenresten. Ruim uitgebloeide planten daarom niet op, daar overwinteren ze.

Iets anders waar zowel vogels als vlinders blij mee zijn, is het stoppen met maaien op (een deel van) uw gazon. Maai een keer of twee per jaar en haal het maaisel weg. Zaai geen gras, geef geen mest en kijk wat opkomt. Herderstasjes, madeliefjes, klaver, speenkruid, ooievaarsbek, soms totaal onherkenbare planten. Dat is extra leuk; een uitdaging om uit te zoeken. Het vogelvoordeel: bendes met bijen, kevertjes, zweefvliegen, vlinders en meer van dat slag.

Denk daarbij driemaal na voor u een boom of grote struik kapt (omdat ie toch wel veel schaduw geeft), of de buurman zo ver probeert te krijgen. Want een vogel heeft niet alleen voedsel nodig, maar ook een boom of een paar struiken om veilig te rusten of te broeden. En die boom of struik zorgt meteen voor nóg meer soorten insecten. Een win-win situatie dus.

De beste optie voor in je tuin is een bessenstruik. De bessenstruik heeft namelijk veel positieve punten:

• Hij geeft bloemen. Die zijn mooi en bieden voedsel aan veel soorten (bedreigde) insecten. Die zijn op hun beurt weer voedsel voor jonge vogels, die nog niets anders kunnen eten dan kleine diertjes.

• Hij geeft koelte in de zomer en een veilige plek voor vogels (en andere dieren) om te rusten of broeden.

• Als de bloemen zijn uitgebloeid, geeft hij bessen, dus is hij nog stééds mooi. Lekker ook, als ze eetbaar zijn. Anders goed voor vogels die moeten opvetten voor de winter of de trek naar het zuiden.

De vuurdoorn (Pyracantha), bijvoorbeeld, is een ideale vogelstruik. Door de dichte takkenstructuur en de vele doorns kunnen vogels zich hier goed schuil houden. Merels, winterkoningen en heggenmussen maken er om diezelfde reden graag hun nest in. Huismussen gebruiken de struik vaak als sociale ontmoetingsplaats.

De vuurdoorn ofwel de 'oranje charmeur' kleurt in het voorjaar sprookjesachtig wit, door de vele fijne witte bloempjes. Die worden uitbundig bezocht door honingbijen, wilde bijen, zweefvliegen, vlinders en hommels. In het najaar staat de struik in vuur en vlam; dan blijkt waar hij z’n naam aan dankt. Honderden bessen kleuren de struik oranje tot dieprood. Ze hebben een enorme aantrekkingskracht op spreeuwen en merels. Ook onze wintergasten - koperwiek, pestvogel en kramsvogel - zijn er niet weg te slaan.

De vuurdoorn is een tot vijf meter hoge en brede struik. Dat wil niet zeggen dat ie zo groot moet worden, want hij laat zich met weinig snoeien klein houden. Plant hem in gewone grond, in de zon of (half)schaduw, hij groeit allicht Vaak wordt een vuurdoorn tegen een muur gezet, zodat hij op een klimplant lijkt. Echt klimmen is er echter niet bij, maar u kunt hem wel omhoog leiden. Houd dan bij het planten twintig centimeter afstand tot de muur, zodat de wortels niet op het uitstekende deel van de fundering stuiten. Met vuurdoorns maakt u ook een sensationele haag, met de meeste bessen aan de zonzijde.

Net als mensen moeten vogels op warme dagen extra drinken om niet uit te drogen. Tijdens hete zomers drogen poeltjes en plassen echter uit en wordt het moeilijker voor ze om schoon water te vinden. U helpt de vogels dan met vers water in uw tuin. Ze gebruiken het ook om te badderen en af te koelen.

Vogels zijn bang voor diep water, dus houd daar rekening mee. Ze drinken en poedelen het liefst in een badje dat lijkt op een regenplas. Neem daarom een platte schaal, diep bord, koekenpan, bloempot-onderzetter of nog iets anders met lage zijkanten, dat in het midden niet dieper is dan vijf centimeter.

Zoek vervolgens een goede plek uit. Plaats de schaal zo dat katten er niet gemakkelijk bij kunnen -bijvoorbeeld op een verhoging. En zet de schaal het liefst in de buurt van een struik, pol bloemen of laag boompje, zodat de vogels kunnen vluchten bij gevaar. Ze zijn namelijk extra kwetsbaar als ze nat zijn, omdat ze dan niet snel kunnen opvliegen.

Voorkom dat u last krijgt van extra muggen door het water regelmatig te verversen. Spuit even met de tuinslang door de schaal en alle muggenlarven zijn er weer uit. Op deze manier voorkomt u ook dat vogels ziektes oplopen of elkaar besmetten bij de drinkplaats. Zo blijft het voor iedereen leuk, dat badderen en plonsen!

De zomer is vorige week officieel begonnen, maar de tuinen doen al wekenlang zomers aan. Planten en dieren beginnen het zwaar te krijgen door de hitte en droogte. Help je de vogels een handje in deze warme tijden? Op deze pagina lees je over vogelbadjes en andere hittemaatregelen, en nog meer zomertuintips.