Een goed bijenhotel bestaat uit onderdelen die verwisseld kunnen worden als ze echt “uitgewoond” zijn. Het blijft natuurlijk materiaal en dat rot nu eenmaal. Je kunt zelfs een blok ongebakken klei gebruiken voor grondbijtjes maar dan moet het hotel laag bij de grond staan. Ook op een balkon of kleine tuin kun je prima uit de voeten met een houtblok of bundel holle stengels, mits je de bewoners ook een maaltijd aanbiedt. Van het gezoem kun je ook heel blij worden, want als de bijen en andere insecten het goed hebben is dat ook gunstig voor de mens. We kunnen echt niet zonder elkaar!! In het boek “Gasten van een bijenhotel” door Pieter van Breugel kun je meer lezen over het wel en wee van onze gevleugelde vriendjes.

Tekst en fotobron: Angelique Aelen

Bamboe en andere grassen als Japanse duizendknoop zijn handig omdat tussen elke “knoop” een schotje is dat dus al een dichte achterkant vormt. Met een knoop in het midden en de holle stengel aan twee kanten kan ook een dubbelzijdig hotelletje worden gemaakt, mits het maar ergens goed aan vast wordt gemaakt want insecten houden niet van bewegende nestjes. De bijtjes gebruiken de volledige lente van het stuk stengel en het eitje dat het laatst gelegd is komt het eerste uit. Wel zo handig voor het larfje achter in het gangetje dat het langste moet wachten. 

Elk eitje krijgt een voedselvoorraadje stuifmeel mee en wordt door “mama bij” met een schotje afgedekt. Eitje met stuifmeel en schotje wisselen elkaar af tot de stengel in zijn geheel benut is. Wil je het proces volgen, steek dan een kunststofbuisje tussen de stengels en haal die er af en toe tussenuit. Dan zie je de larven groeien, heel leuk. In onze Sjanshaof in Reuver hangen kastjes met doorzichtige buisjes voor de educatie. Het moment van uitkomen verschilt per soort. De stengels worden door de bijtjes en wespjes zelf schoon gemaakt als ze nog geschikt zijn.

Terug naar het bijenhotel! Het grootste probleem bij de kant en klare hotelletjes is de grootte van de gaten in letterlijke zin. Er zijn gaten bij waar een hommel in kan dansen terwijl hommels er echt niet in kruipen. Hommels maken hun nesten in de grond of een holte van een boom. Het zijn solitaire bijtjes en vooral sluipwespen die gebruik maken van deze extra nestgelegenheid en als de gaten de juiste afmetingen hebben maken ze er ook dankbaar gebruik van. De gaten moeten variëren van 2 tot 9 mm en de gangen moeten glad zijn. Houtblokken zijn ook prima, de gangetjes wel langzaam boren dwars op de draad van het hout met een scherpe boor. Als je te snel boort krijgen de gangen een brandlucht en zijn ze bovendien niet glad, waardoor de insecten hun tere vliesvleugels beschadigen. Dat vliegt niet echt lekker…

Bovendien luistert het materiaal nauw. Bamboestokken en holle stengels als riet en venkel zijn ideaal maar let op dat de achterkant afgesloten is want de bijtjes houden niet van tocht. Vaak ontdek je met snoeien in de tuin ook holle stengels en ze zijn allemaal te gebruiken. In te grote gaten kun je makkelijk andere stengels stoppen zodat ze wel benut gaan worden. Zorg ervoor dat de stokjes goed worden vastgezet want mezen en spechten zijn dol op de inhoud als ze eenmaal vol larven zitten. Ze slopen in een mum van tijd je hele hotel en doen zich te goed aan de larven. Eten en gegeten worden!

Het allerbelangrijkste voor het slagen van een insectenhotel is echter een tuin met veel drachtplanten zodat ze voldoende nectar en stuifmeel kunnen vinden. Wil je die planten in een tuincentrum kopen, ga dan op een zonovergoten middag kijken waar in het tuincentrum de bijen op zitten en koop die planten dan met een gerust hart want die bevatten nectar! Veel planten worden immers vooral gekweekt voor ons oog en daar hebben insecten niets aan. En natuurlijk is vergif dat heel misleidend “gewasbeschermingsmiddel” wordt genoemd uit den boze! Biologisch gekweekte planten zijn daarom het beste voor mensen en bijen.

Op internet staan ook lijsten met drachtplanten door het seizoen, want juist de vroege bloeiers als winterkamperfoelie en boerenkrokus bieden eten na de lange winterslaap. En voordat de winterslaap begint is de klimop een laatste overvloedige nectarbron dus die is ook perfect voor in de tuin. En vogels zijn dol op de bessen in de lente. Zonder gedekte tafel heeft een hotelletje in de tuin dus weinig zin. Het is als een restaurant zonder keuken.

Steeds meer mensen maken een insectenhotel in hun tuin en vaak zijn dat exemplaren uit de bouwmarkt of de tuinwinkel. Allemaal heel goed bedoeld maar vaak schieten ze hun doel voorbij. Soms zie je hele grote exemplaren die als prestigeobject gebouwd zijn en helemaal niet geschikt zijn waar ze voor bedoeld zijn. Dennenappels en stro hebben geen nut voor bijtjes of wespen en ook de hokjes met de spleten voor vlinders zijn nutteloos want er kruipt geen vlinder in. Niet kopen dus! Dat soort samengestelde hotels zijn heel jammer en ook “een beetje dom”.